Meta Pool, Mô-đun 1 – Bước đầu tìm hiểu về liquid staking

Staking và giao thức đồng thuận trên NEAR Protocol

Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, chúng tôi khuyên bạn nên tham gia khóa học “NEAR Power User” của Learn NEAR Club (LNC) để nắm được những kiến thức cơ bản nhất về NEAR Protocol.

Mỗi chuỗi khối cần có một phương pháp để xác nhận khi các khối mới được tạo ra.

Trên một chuỗi khối xây dựng theo cơ chế Proof-Of-Stake, quy trình này được thực hiện bởi các trình xác thực. Để chọn ra các trình xác thực này, cần phải khóa các token và ủy quyền chúng cho trình xác thực, việc này được gọi là staking – đặt cọc. Tập hợp các trình xác thực sẽ tham gia vào việc tạo khối được quyết định dựa trên số lượng token NEAR được stake ở trên mỗi trình xác thực.

Nhằm khuyến khích nhiều người ủy quyền(staker) token và các trình xác thực tham gia vào vận hành mạng lưới, giao thức mạng lưới sẽ thưởng cho người ủy quyền và các trình xác thực một lượng token. Như vậy staking có thể coi là một cách để kiếm thêm token và đồng thời giúp bảo mật mạng lưới.

Một số nhược điểm của việc đặt cọc truyền thống này là token của bạn sẽ bị khóa và bạn sẽ phải đợi một khoảng thời gian để rút chúng về lại ví của mình. Ngoài ra, bạn không thể sử dụng token của mình theo bất kỳ cách nào vì chúng đã được ủy quyền cho trình xác thực. Giải pháp liquid stake (đặt cọc thanh khoản) sẽ giúp giải quyết hai nhược điểm này.

Bằng chứng cổ phần (Proof of Stake)

Trang web Investopedia.com định nghĩa Proof of Stake (PoS) như sau:

“Proof-of-stake là một cơ chế đồng thuận tiền mã hóa để xử lý các giao dịch và tạo các khối mới trong chuỗi khối.”

Cơ chế đồng thuận là một phương pháp để xác thực các mục dữ liệu được lưu vào trong cơ sở dữ liệu phân tán và giúp giữ an toàn cho cơ sở dữ liệu. Trong trường hợp của tiền mã hóa, cơ sở dữ liệu này được gọi là chuỗi khối – vì vậy có thể nói cơ chế đồng thuận giúp bảo vệ chuỗi khối.

NEAR Protocol sử dụng cơ chế đồng thuận PoS để xử lý tất cả các giao dịch đang chạy trên mạng bằng cách stake token NEAR – native token của chuỗi khối này. Với phương thức staking tiêu chuẩn, bạn có thể chọn một trình xác thực và ủy quyền một lượng token của mình cho trình xác thực đó. Từ đó giúp trình xác thực có động lực để xác thực các giao dịch, tạo ra khối mới và có thể tạo ra phần thưởng khi thỏa mãn điều kiện về hệ số Nakamoto.

Tuy nhiên, việc ủy quyền token theo phương pháp tiêu chuẩn của các hệ thống PoS, ví dụ như NEAR Protocol, có cơ chế bị trì hoãn, hoặc thậm chí bạn còn không thể thu hồi lại số token mình đã stake, như trên Ethereum. Trong trường hợp này, một giải pháp liquid staking có thể giải quyết cả hai vấn đề bảo mật mạng trong PoS và tăng khả năng sử dụng token của bạn.

Các trình xác thực

Trình xác thực là những máy tính đã nhận đủ token (cổ phần) để bắt đầu xác nhận giao dịch trên mạng NEAR.

Trên mạng Proof-of-Stake của NEAR, một nhóm trình xác thực phi tập trung xử lý các giao dịch để giữ an toàn cho mạng, đổi lại thì những trình xác thực này sẽ nhận được phần thưởng. Hệ thống này cũng cho phép người ủy quyền – những đối tượng muốn cung cấp bảo mật nhưng không đáp ứng được các yêu cầu về phần cứng để vận hành trình xác thực – ủy quyền token của họ cho các trình xác thực.

Các trình xác thực này cung cấp sức mạnh tính toán cho mạng lưới để tạo ra các khối mới và đổi lại, chúng sẽ nhận được phần thưởng dựa trên số lượng khối mới được tạo ra.

Bạn có thể đọc thêm về trình xác thực trên NEAR Protocol tại https://near.org/about/network/validators/.

Phần thưởng và Tokenomic của NEAR

Token NEAR là token được sử dụng để trả phí cho các hoạt động trên chuỗi khối NEAR.

Tokenomic của NEAR cho chúng ta thấy dự án sẽ thực hiện phát hành token dần dần trong khoảng thời gian 5 năm.

Như đã đề cập trong whitepaper của mình, 5% nguồn cung bổ sung được phát hành mỗi năm để hỗ trợ mạng dưới dạng phần thưởng tạo khối, 90% lượng token bổ sung này sẽ được dành cho các trình xác thực (chiếm 4,5% tổng cung) và 10% còn lại dành cho quỹ của hệ sinh thái (chiếm 0,5% tổng cung).

Các nguồn tham khảo thêm

• Thông báo chính thức từ NEAR Foundation: https://near.org/blog/near-token-supply-and-distribution/
• Twitter thread của NEARWEEK về liquid staking: https://twitter.com/NEARWEEK/status/1618257119958175747

Liquid staking là gì? Tìm hiểu Meta Pool và token stNEAR

Các giao thức liquid staking đang đi đầu trong nền kinh tế staking tiền mã hóa, giúp cách mạng hóa khả năng tiếp cận thanh khoản trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi).

Liquid staking là một giải pháp thay thế cho việc staking truyền thống: cho phép người dùng stake một số lượng NEAR bất kỳ hoặc unstake token NEAR của họ một cách hiệu quả mà không cần phải đợi khoảng 48-72 giờ (4-6 epoch) để nhận lại token cũng như phần thưởng staking của mình.

Một trong những lợi ích mà liquid staking mang lại là tăng khả năng sử dụng vốn đồng thời vẫn nhận được phần thưởng staking. Các giao thức liquid staking cũng cung cấp nền tảng cho các hoạt động như cho vay hay các hoạt động yield farming.

Nhờ vậy, người dùng có thể tương tác với nhiều nền tảng DeFi và kiếm được nhiều phần thưởng chỉ với một nguồn vốn.

Tiêu chí lựa chọn trình xác thực

Meta Pool cũng áp dụng chiến lược của NEAR Foundation để phân bổ cổ phần giữa các trình xác thực hiệu suất cao, phí hoa hồng thấp, phi tập trung, nhằm tăng cường khả năng phân cấp và chống kiểm duyệt cho mạng lưới.

Meta Pool đánh giá tất cả các trình xác thực, trong sản phẩm chính của chúng tôi không có danh sách ưu tiên và chúng tôi cũng đã công khai các công thức, mã nguồn chúng tôi sử dụng để tính toán và kết quả tính toán cũng sẽ được lưu trên chuỗi, từ đó hướng tới việc hoàn toàn minh bạch cho tất cả các trình xác thực.

Meta Pool có 5 tiêu chí để lựa chọn trình xác thực trên mạng lưới của NEAR, tất cả các tiêu chí này đều dựa trên đặc tính minh bạch và công bằng:

• Thời gian hoạt động trong ngày luôn lớn hơn 95%
• Phí dưới 10%
• Đảm bảo trình xác thực sẽ không làm giảm hệ số Nakamoto của mạng lưới
• Có đủ lượng token để đảm bảo giá giữ chỗ của NEAR Protocol
• Tạo ra phần thưởng trong ít nhất 4 epoch liên tiếp

Bạn có thể xem danh sách các trình xác thực của Meta Pool tại đây, chỉ cần nhập “meta-pool.near” vào bộ lọc tài khoản.

Hướng dẫn các bước thực hiện liquid stake lần đầu trên Meta Pool

Meta Pool cho phép người sở hữu token NEAR thực hiện staking và kiếm phần thưởng, đồng thời cung cấp một cách dễ dàng để unstake token ngay lập tức, không cần đợi thời gian khóa token như với phương pháp staking tiêu chuẩn.

Thuật toán của Meta Pool sẽ không đặt tất cả số NEAR mà bạn đã stake vào chỉ một trình xác thực, thay vào đó, Meta Pool phân bổ lượng token này vào nhiều trình xác thực có hiệu suất cao và phí hoa hồng thấp để bạn nhận được phần thưởng tốt nhất đồng thời đảm bảo mạng lưới được phi tập trung và chống kiểm duyệt.

• Bước 1: Đăng nhập vào Meta Pool bằng cách nhấn nút “Start staking”

• Bước 2: Nhấn vào nút “Stake Now” ở trên box “Stake NEAR”

• Bước 3: Lựa chọn ví NEAR mà bạn ưa thích, trong ví dụ này chúng tôi sử dụng Ví NEAR tiêu chuẩn

• Bước 4: Lựa chọn tài khoản NEAR mà bạn muốn sử dụng trên menu dropdown của ví NEAR, sau đó cho phép ứng dụng được phép truy cập vào ví NEAR của bạn bằng cách bấm vào nút “Authorizing”

• Bước 5: Sau khi đăng nhập thành công, quay lại trang chủ và điền số lượng token NEAR mà bạn muốn stake, sau đó nhấn nút “Stake”

Chú ý: Bạn phải để lại một ít token NEAR trong ví để làm phí giao dịch nhé!

Một chú ý nữa là bạn phải stake tối thiểu 1 token NEAR

Bạn sẽ được yêu cầu xác nhận việc stake và đợi vài giây để chuỗi khối NEAR thực hiện giao dịch của bạn.

• Bước 6: Sau khi stake thành công bạn có thể tìm thấy số dư tài khoản của mình trên các trang Home và Harvest.

Chú ý: Giao diện sẽ hiển thị lượng tài sản hiện có trong ví của bạn bao gồm lượng token NEAR và stNEAR, nếu như bạn thực hiện chuyển token stNEAR tới một tài khoản khác thì giao diện của Meta Pool cũng sẽ không hiển thị số lượng token mà bạn đã chuyển. Dưới đây là một số thống kê được hiển thị trên giao diện của ứng dụng:

Hướng dẫn các bước thực hiện unstake trên Meta Pool

Người dùng có 2 tùy chọn để unstake trên Meta Pool: bạn có thể thực hiện Liquid Unstake (unstake ngay lập tức) hoặc thực hiện Unstake kiểu truyền thống (cần chờ từ 48 tới 72 giờ).

Liquid Unstake

Bạn có thể unstake token stNEAR của mình ngay lập tức bằng cách trả một khoản phí nhỏ và sử dụng tính năng Liquid Unstake. Về bản chất là bạn sẽ hoán đổi token stNEAR của mình để đổi lấy token NEAR. Điều này được thực hiện nhờ pool thanh khoản của Meta Pool.

Các bước để thực hiện Liquid Unstake

• Lựa chọn tab Unstake trên menu Meta Pool
• Kiểm tra phí Liquid Unstake hiện tại và quyết định xem bạn có muốn thực hiện unstake không
• Nhập vào số lượng token stNEAR mà bạn muốn unstake
• Nhấn nút “Liquid Unstake” và xác nhận giao dịch
• Mất vài giây để giao dịch unstake của bạn được xác thực trên chuỗi khối và sau đó bạn sẽ nhận được token NEAR về ví của mình

Chú ý: Phí thanh khoản của Meta Pool sẽ giao động trong khoảng từ 0.3% tới 3%, phụ thuộc vào lượng thanh khoản đang có trong pool thanh khoản của Meta Pool.

Unstake kiểu truyền thống (có độ trễ)

Đây là phương pháp unstake mặc định khi bạn muốn unstake token của mình từ các trình xác thực trên NEAR Protocol: dựa trên thiết kế mạng lưới mà bạn sẽ phải chờ khoảng 4 đến 6 epoch (tức là khoảng 48 đến 72 giờ) để nhận được token NEAR về ví của mình sau khi thực hiện unstake. Với phương pháp này thì bạn sẽ không mất phí unstake.

Để thu hồi vốn từ Meta Pool theo phương pháp unstake kiểu truyền thống, bạn hãy làm theo các bước sau:

• Chọn tab “Delayed-Unstake” trên menu giao diện của Meta Pool
• Nhập số lượng NEAR bạn muốn unstake, sau đó nhấn nút “Start delayed unstake”

• Bạn sẽ nhận được một thông báo về khoảng thời gian phải đợi cho tới khi lượng token NEAR chính thức về ví của mình. Bạn hãy kiểm tra lại thông tin này và xác nhận giao dịch unstake.

• Bạn sẽ được yêu cầu thực hiện ủy quyền hành động unstake này trên ví NEAR. Hãy nhấn vào nút Authorize khi có yêu cầu.
• Sau một khoảng thời gian chờ đợi, lượng token bạn muốn unstake đã sẵn sàng để bạn thu hồi lại về ví của mình. Hãy nhấn nút “withdraw” và xác nhận giao dịch, lượng token NEAR mà bạn vừa unstake sẽ được hiển thị trên ví NEAR của bạn.

Hướng dẫn từng bước trở thành nhà cung cấp thanh khoản trên Meta Pool

Việc unstake thanh khoản được thực hiện là nhờ vào các nhà cung cấp thanh khoản sẵn sàng cung cấp một lượng token NEAR nhằm hỗ trợ việc hoán đổi sang token stNEAR. Các nhà cung cấp thanh khoản trên Meta Pool sẽ nhận được phí Liquid Unstake khi người dùng thực hiện unstake token theo phương pháp Liquid Unstake.

Để nạp hoặc rút token NEAR, nhà cung cấp thanh khoản sẽ thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Chọn tab “Liquidity” trên giao diện của Meta Pool
• Bước 2: Lựa chọn thêm hoặc rút thanh khoản bằng cách bấm nút “Add” hoặc “Remove”
• Bước 3: Nhập vào số lượng token NEAR mà bạn muốn thêm hoặc rút

Chú ý: lượng token NEAR tối thiểu khi cung cấp thanh khoản là 2 NEAR

• Bước 4: Xác nhận và thực hiện ký giao dịch

Giờ đây, mỗi lần có một người dùng thực hiện unstake theo phương pháp Liquid Unstake (unstake ngay lập tức), bạn sẽ nhận được một lượng phí unstake dựa trên lượng thanh khoản mà bạn đã cung cấp cho Meta Pool